Kościół Zwiastowania NMP w Żarnowcu

Jedna z najcenniejszych świątyń na całym obszarze polskiego Pomorza. Architektonicznie i stylowo zgodna z regułami obowiązującymi w gotyku. Kościół Zwiastowania NMP jest orientowany i salowy - jedyną nawę bez osobnego prezbiterium postawiono tak, by ołtarz stał przy wschodnim skraju. Jego budowa zakończyła się w połowie XIV wieku, jednak już w 1389 roku uległ poważnym zniszczeniom.

Odbudowa pociągnęła za sobą pewne zmiany w konstrukcji. W zachodniej części pojawiła się wieża, powiększono wsporniki, przy wejściu wydzielono przedsionek. Kolejne poważne modernizacje kościoła przeprowadzano w XVII i XIX stuleciu.

Jeśli chodzi o wyposażenie i dekoracje - dzieła sztuki w przybytku, to największa część pochodzi z XVII i XVIII w. Tamten okres pamiętają jeszcze ołtarze (główny i boczne),ambona, chrzcielnica czy stalle - ozdobne meble do siedzenia. Najcenniejsza jest jednak żarnowiecka pieta. Gotycka rzeźba Maryi z martwym Jezusem na kolanach powstała najprawdopodobniej w 1430 roku.

Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny stanowi najważniejszą część zabytkowego zespołu klasztornego. Większość zabudowań została rozebrana w XIX wieku - konfiskata dóbr zakonnych przez władze Prus w 1772 r. przyczyniła się do poważnego zapuszczenia budynków. Te, które przetrwały - m.in. plebania i browar przekształcony w spichlerz - wyremontowano na przełomie XIX i XX w. Ostatnie prace konserwatorskie zakończyły się całkiem niedawno.

Pierwotnie - od połowy XIII wieku - okolicznym terenem zarządzała wspólnota cysterek. W trakcie wojen polsko-krzyżackich zakonne włości wielokrotnie plądrowano, a gwoździem do trumny zgromadzenia w Żarnowcu okazała się reformacja. Pod koniec XVI stulecia władze kościelne sprowadziły w to miejsce benedyktynki - z krótkimi przerwami, ten zakon funkcjonuje tutaj aż do dziś.

Gotycka świątynia orientowana, o konstrukcji salowej, wybudowana w połowie XIV wieku. Kościół kilkukrotnie remontowano i przerabiano. Znaczna część wyposażenia pochodzi sprzed kilkuset lat, głównie z XVII i XVIII w. Najwartościowsza jest pieta żarnowiecka, wyrzeźbiona ok. 1430 r. Kościół jest częścią zespołu klasztornego benedyktynek - a pierwotnie cysterek.